Autisme en relaties
Is het voor mensen met autisme moeilijker om een liefdesrelatie aan te gaan en te onderhouden? In hoeverre beïnvloedt autisme, in welke gradatie dan ook, een diepe emotionele verbintenis? Autisme kenmerkt zich onder ander door een beperkt inlevingsvermogen. Dit betekent echter niet, dat mensen die autisme als neurologische beperking hebben, geen empathie en diepe gevoelens in een relatie kunnen hebben. In dit blog geef ik je tips voor diepgaande relaties met autisme.
Autisme en een liefdesrelatie
Autisme hoeft niet te betekenen dat je geen gevoelens van diepe genegenheid kan ervaren. Autisme is een breed begrip. Er hoeft niet altijd een diagnose aan ten grondslag te liggen om de kenmerken te ervaren. De mate waarin autisme, of kenmerken ervan, zich openbaart in contact met anderen, speelt een grote rol. Het aangaan en onderhouden van liefdesrelaties als de een, of allebei autisme heeft, vraagt om afgestemde communicatie, duidelijkheid en structuur. Er is heel goed een langdurige liefdesrelatie mogelijk.
Autisme en herkennen van emoties en behoeften
Veel mensen denken dat mensen met autisme geen liefdesrelatie kunnen opbouwen door een gebrek aan diepe verbondenheid op emotioneel niveau. Jezelf verbinden met de ander, heeft immers een empathisch vermogen nodig. Je moet je kunnen inleven in je partner om wederzijds begrip voor elkaar te krijgen. De interactie met je partner kent vele manieren. We uiten niet altijd duidelijk in woorden wat ons beweegt. Soms worstelen we zelf nog met emotie. Als je partner autisme heeft, zal hij of zij meer moeite hebben om jouw onbalans te begrijpen. Dit is geen onwil of desinteresse in jou. Het is een onvermogen gebaseerd op een neurologische aandoening. Een stoornis in het autismespectrum (ASS), betekent dat sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken, bewegen en handelen, zintuiglijke prikkelverwerking en het filteren en integreren van informatie bemoeilijkt is.
Autisme en de invloed van denken en emoties
In mijn blog De taal van je lichaam op je denken en emoties lees je alles over hoe je denken en emoties invloed hebben op je mentale en fysieke gezondheid. Een relatie aangaan waarbij de één autisme heeft, of beiden, kan onbalans mentale en fysieke gestel veroorzaken. Daarom is het belangrijk om samen een goede manier te vinden om de relatie succesvol te laten zijn. De liefde wint altijd zegt men wel eens. Zo is het ook!
Autisme en emotionele intelligentie
Autisme wordt nogal eens gezien als iemand die een einzelganger is en geen behoefte aan contact heeft. De persoon in kwestie lijkt geen of verminderd behoefte te hebben aan intimiteit en leeft in zijn of haar eigen wereld. Dit is niet helemaal juist. Ieder mens heeft liefde en genegenheid nodig. Door autisme ervaar je persoonlijke behoeften, alleen de uitingsvorm is anders. Dit hoeft niet in de weg te staan om een relatie aan te gaan met een partner die autisme heeft. Daarnaast kan iemand met autisme een relatie aangaan met een partner die geen autisme heeft, én kunnen twee mensen met autisme een diepe relatie opbouwen.
In het dagelijks leven zal er een manier gevonden moeten worden in het begrijpelijk uiten en begrijpen van emoties en het herkennen van non-verbale signalen. Het is een misvatting om te denken dat mensen met autisme, of autismekenmerken, relaties alleen functioneel zien.
Er is een verschil in een functionele relatie en een emotioneel relatie. Om dit duidelijk te maken zet ik de belangrijkste kenmerken op een rij:
Kenmerken van een functionele relatie:
- De nadruk ligt op samenwerken en het managen van taken en verantwoordelijkheden
- Communicatie is gericht op het bereiken van praktische doelen
Functionele relaties bieden duidelijkheid en structuur. Er zijn duidelijke afspraken en een rolverdeling. Precies waar mensen met autisme grote behoeften aan hebben. In een gezonde relatie hebben we functionele afspraken nodig. De rolverdeling en taken worden duidelijk met elkaar afgesproken als het gaat om het huishouden en de zorg voor de kinderen. Naast deze noodzakelijke en duidelijke functionaliteit, is een liefdesrelatie natuurlijk vooral gebaseerd op diepe gevoelens voor elkaar; de emotionele relatie.
Kenmerken van een emotionele relatie:
- Er is verbinding en intimiteit op gevoelsniveau
- Er is wederzijds begrip voor elkaars behoeften
- Emoties zijn zowel verbaal- als non-verbaal zichtbaar en voelbaar
Autisme en empathie
Een relatie op emotioneel niveau vraagt om inlevingsvermogen in de ander. Je hebt het vermogen nodig om emoties van je partner te kunnen interpreteren. Daarbij heb je communicatieve vaardigheden nodig om er op een passende manier op te reageren. Geen aanvankelijk gewenste reactie. Dit is iets anders en dat kun je aanleren. Dit gedrag typeert mensen met autisme. Ergens heeft een bepaalde reactie een gewenst en positief resultaat opgeleverd. De volgende vergelijkbare situatie zal degene met autisme op eenzelfde manier reageren. Echter, dit past dan misschien niet goed bij deze andere situatie en de bijbehorende emoties van de partner. Er mist spontaniteit.
Spontaan reageren vanuit emotie kan voor mensen met autisme een stuk ingewikkelder zijn. De partner heeft behoefte aan het delen van zijn of haar emoties en wil vooral gehoord worden. Er ontstaat een discrepantie in de emotionele interacties met spontane intimiteit. Voor iemand met autisme kan dit zo belangrijke aspect te overweldigend of verwarrend zijn. Het kan dan aanvoelen als tekortschieten, maar zelfs dit is niet voor iedereen mogelijk die autisme heeft. Dit hangt af van de gradatie af waarin ASS zich neurologisch manifesteert.
Een relatie als je partner autisme heeft
Autisme is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door beperkingen in de sociale interactie, communicatie en verbeelding. Als je partner autisme heeft, is het van wezenlijk belang je goed te realiseren, dat er sprake is van een neurologische aandoening. Je partner reageert niet zo, omdat hij of zij niet om je geeft, maar omdat hij of zij niet anders kan. Het vraagt dus om aanpassingsvermogen voor jouzelf. Als je autisme wetenschappelijk beter begrijpt, zal dit positief bijdragen aan het in stand houden van de relatie. Het vraagt ook om een stevige persoonlijkheid van jou als partner.
De rol van je eigen persoonlijkheid bij autisme
Als je onzeker bent en veel liefde en bevestiging nodig hebt van je partner, zal autisme als grotere belemmering kunnen vormen in een relatie. Je kunt dan spontaniteit missen in communicatie en fysiek contact. Het risico bestaat dat jij als partner uiteindelijk geen moeite meer doet om je behoeften en verwachtingen kenbaar te maken. Dit is precies wat je niet moet doen. Blijf benoemen wat je wensen zijn in jullie relatie. Je partner heeft behoefte aan duidelijkheid. Dit heeft niets met intelligentie te maken.
Autisme en emotionele intelligentie
Mensen met autisme kunnen bijzonder intelligent zijn. Er is alleen meer structuur en duidelijkheid nodig. Het inlevingsvermogen van je partner is beperkt. Vertel daarom wat je graag wil en wat je nodig hebt. Ook als je dit elke keer moet herhalen. Als jouw partner met autisme van je houdt, dan zal hij of zij rekening proberen te houden met jouw gevoelens. Verwacht geen grote spontane veranderingen. Geniet van de mogelijkheden binnen het autisme spectrum van je partner. Geniet van de liefde. Want daar draait het uiteindelijk allemaal om.
Een relatie als je zelf autisme hebt
Die ene blik van je partner, de opgetrokken wenkbrauwen, de stevige voetstappen. Autisme en non-verbale communicatie is een grote uitdaging. Elke toenadering of afwijzende reactie van je partner die subtiel wordt aangegeven, valt je niet op. Je wil ze niet bewust missen, maar je ontvangt en begrijpt deze vage signalen gewoonweg niet. Alle stellen kunnen binnen een relatie zwijgend communiceren. Deze vorm is, als er geen sprake is van autisme, voor de ander meestal wel te zien, horen en te ervaren op gevoel. Is er sprake van autisme of heb je de gedragskenmerken van autisme? Dan kun je er niets aan doen dat jij deze hints niet oppikt. Laat staan dat je er adequaat en bij voorkeur voor je partner, gewenst op reageert.
Autisme en sociale vaardigheden
Toch kan dit stukje onvermogen sneller leiden tot conflicten. “Zie je dan niet dat ik moe ben, of boos, of teleurgesteld?” Als je partner tenslotte op deze manier communiceert, dan begrijp je het veel beter. Er is dus aanpassingsvermogen nodig van zowel je partner als van jou in jullie relatie. Je partner in het bijstellen van het verwachtingspatroon, jij in vragen stellen. Want als jij door autisme signalen niet goed oppikt, dan kun je het sudderen van emoties bij je partner eerder voorkomen door tijdig vragen te stellen. “Gaat het goed? Hoe was je dag?” Ben je moe?”
Autisme en sociale interactie
Het lijkt zo eenvoudig, maar wist je dat veel stellen (ook zonder autisme) uit gewoonte dit soort vragen op termijn steeds minder stellen? Dit is te verklaren omdat ze elkaar toch al door en door kennen, naarmate de relatie duurt. Ze signaleren de non-verbale communicatie inmiddels wel en kunnen erop reageren, of juist bewust even niet. Vergelijk dit eens met jouw situatie als je je relatie goed wil onderhouden en je autisme hebt. Vragen blijven stellen betekent ook dat je belangstelling hebt voor wat er in jouw partner omgaat. Al heb je deze communicatie hard nodig door je autisme, het is een positieve manier. Dit kan voor veel stellen zonder autisme ook van toegevoegde waarde zijn.
Tips voor relaties met autisme
Een relatie aangaan als je autisme hebt kan dus behoorlijk uitdagend zijn, maar zeker niet onmogelijk. Hierbij geef ik je waardevolle tips om samen de juiste weg te vinden. Deze tips zijn van toepassing in relaties waarin jijzelf autisme hebt, je partner, of jullie beiden.
- Wees duidelijk en direct in je communicatie. Spreek verwachtingen en behoeften uit en blijf dit doen.
- Maak concrete afspraken met elkaar en houd je eraan. Structuur en voorspelbaarheid zijn belangrijk.
- Gun jezelf en je partner de ruimte en tijd om prikkels te verwerken. Deze rustmomenten zijn onmisbaar.
- Zorg dat je kennis hebt van autisme en hoe dit zich manifesteert. Er ontstaat meer begrip voor de specifieke gedragskenmerken die erbij horen. Inzicht kan veel misverstanden voorkomen.
- Bepaal samen welke vorm van intimiteit en lichamelijk contact prettig voelt. Probeer hier elke keer over te blijven praten. Begrip en respect tonen naar elkaar kan alleen als jullie beiden erover blijven praten. Intimiteit en autisme is zeker mogelijk.
- Laat jullie bijstaan in professionele coaching door een hulpverlener. Het kan nieuwe inzichten bieden en bijdragen aan een langdurige, stevige en mooie relatie met elkaar.
Conclusie autisme en relaties?
Autisme is geen beperking voor de liefde! Dat is het eerste wat ik iedereen wil meegeven. In mijn praktijk begeleid ik regelmatig mensen met autisme. Relationele strubbelingen zijn daar onderdeel van. Zoals je in mijn blog nu hebt kunnen lezen, is het zeker mogelijk om relaties aan te gaan. Wederzijds begrip en kennis van autisme, goede afspraken met elkaar op de juiste communicatiemanier, dragen op een positieve manier bij om de liefde te mogen vieren. Want daarom kiezen jullie tenslotte voor elkaar!
Ontdek de liefde en de sleutel tot een mooie relatie met autisme!
Heb je daar professionele ondersteuning bij nodig?
Neem dan contact met mij op!
Wilmie Hermans, Kwaliteitstherapeut
Jezelf Voorop
www.jezelfvoorop.nl
T: 0683628696
E: info@jezelfvoorop.nl
Heb je aan deze informatie in dit blog iets gehad? Laat je reactie achter in de comments!