Oordelen over anderen, leer hoe je ermee om kunt gaan

We zijn allemaal mensen. We zien, horen, voelen en ervaren allemaal op onze eigen manier. En zo kunnen we ook oordelen over anderen. Waarom oordelen we eigenlijk? Doen we dit altijd bewust? Wat betekent voor jou het uiterlijk en gedrag van de ander? Durf je wel eens te vragen aan die ander of jouw oordeel klopt? En hoe pak je dat dan aan? In dit blog leer ik je wat oordelen over de ander is, wat de oorzaken zijn en hoe je jezelf kunt trainen om minder oordelend te zijn.

Wat is de functie van oordelen?

Oordelen heeft van oorsprong een belangrijke functie. Het stelt ons in staat om snel situaties in te schatten en potentiële bedreigingen te herkennen. In de oertijd was dit van levensbelang. Ons brein kan nog steeds razendsnel mensen categoriseren en labelen. We doen dit vaak onbewust. Het geeft een gevoel van controle en houvast. Het is een mechanisme dat diep in ons verankerd ligt.

Waarom oordelen we?

“Oordelen over anderen zegt meer iets over jou dan over de ander.” Deze spreuk heb je vast wel eens gehoord. Er zit een kern van waarheid in. We willen graag gezien en gehoord worden om wie we zijn. Onze identiteit sterker maken is hierbij belangrijk. We voelen ons dan goed en zelfverzekerder. Soms doen we ons – al dan niet bewust – afzetten tegen anderen. We doen dit niet om de ander pijn te doen (uitgaande van het positieve), we doen dit om onszelf onbewust of bewust beter te voelen. We leiden de aandacht af van onze eigen onzekerheden en tekortkomingen.

Door wat kun jij getriggerd worden om je mening te vormen over het uiterlijk of gedrag van de ander? Denk je daar wel eens over na? Als je meer bewustwording krijgt in waarom je oordeelt, dan kun je bij jezelf mogelijk een patroon ontdekken. De wijze waarop en wanneer je geneigd bent om je mening te vormen, zegt ook iets over jou. Oordelen over de ander kun je dikwijls psychologisch verklaren. Welke voorbeelden heb je bijvoorbeeld meegekregen in je kinderjaren? Gold bij jou thuis de meningen over anderen sterk, dan zul je deze gedragspatronen gemakkelijker overnemen.

Jouw levenservaringen spelen mee in hoe jij anderen ziet en ervaart. Ben je regelmatig gekwetst? Dan ben je misschien geneigd jezelf te beschermen en sterker over te willen komen dan je je voelt. Oordelen over de ander, kan gevoelsmatig de andere persoon kleiner maken dan jij. Zelfs dit blog kan aanvoelen als een oordeel, terwijl het is bedoeld om ondersteuning te bieden. De manier waarop jij interpreteert, heeft hier mee te maken.

Oordelen is menselijk

Oordelen over anderen is menselijk. Er is niemand die nooit oordeelt. Het helpt je wel om een gezondere manier te vinden om ermee om te gaan. Want ergens roepen oordelen over de ander, ook emotionele reacties bij jou op. Dit kunnen ook negatieve gevoelens zijn. Je vindt bijvoorbeeld iemand irritant omdat hij of zij steeds het woord neemt in gezelschap. Je oordeelt dat deze persoon zichzelf zeker heel belangrijk vindt. Wat hierachter schuil kan gaan, is dat jij ook graag je mond open zou willen doen in groepsverband, maar dat je dit niet goed durft. Bovendien, vraag je eens af waarom deze persoon in jouw beleving op de voorgrond wil treden?

Wat zou er achter het gedrag van de ander kunnen zitten?

• Hij/zij is erg onzeker en verbloemt dit door veel te praten
• Hij/zij verlangt naar aandacht door een gebrek hiervan, bijvoorbeeld door ervaringen als kind tijdens de opvoeding
• Hij/zij wil graag kennis en informatie delen om anderen te helpen

In geen van deze redenen staat: “Ik vind mezelf zo goed en belangrijk, dat ik jullie dat allemaal laat zien en horen.” Dat was misschien wel hoe jij erover dacht.

Maar hoe kun je met dergelijke aannames omgaan? Je schaamt je misschien wel dat je een verkeerd beeld hebt gevormd. De volgende keer neem je je voor om niet direct een mening te vormen. Lees onderstaande tips hoe je dit kan aanpakken:

Tips om minder te oordelen over een ander

1. Toon oprechte interesse. Doe dit ook als je al een beeld hebt gevormd. Dit is jouw invulling, maar klopt deze wel? Je kunt positief verrast worden door het antwoord.
2. Stel open en nieuwsgierige vragen. Constateer hierbij niets. Als voorbeeld neem ik even die persoon in de groep die het hoogste woord heeft. Vraag eens aan diegene; “Hoe komt het dat je veel van dit onderwerp af weet?” Of, “ik merk dat je geen moeite hebt om in een groep te praten, klopt dat?” Dit zijn open vragen. Jouw mening mag je wel benoemen, maar je doet dit op een vragende manier. Zo geef je de ander ruimte om te vertellen. Als jij bijvoorbeeld zou zeggen: “Je praat wel veel in de groep zeg”, dan is er geen ruimte meer voor de ander. Dit is een eenzijdige constatering. De enige optie voor de ander is dan een antwoord te geven op een verdedigende manier. Dit belemmert een open dialoog en bevestigt wellicht alleen maar je aanname.
3. Creëer begrip. Probeer je te bedenken dat het gedrag van de ander misschien voortkomt uit verlegenheid, een drukke agenda of slechte ervaringen in het verleden. Of, misschien blijkt die ander gewoon heel andere associaties te hebben bij bepaalde communicatiemiddelen dan jij. Door je oordeel even uit te stellen en eerst aan te sluiten bij de ander, ontstaat er ruimte voor verbinding en wederzijds begrip.

Integratieve psychotherapie en zelfkennis over oordelen

Als integratieve psychotherapeut bied ik in mijn praktijk zorg en ondersteuning door een breed aanbod van concrete- en praktijkgerichte werkwijzen. Deze aanpak is onderscheidend en doeltreffend. We praten ook, maar doen veel meer. Want door het doen ervaar je waar jouw pijn ligt en je gedrag dat daarmee verband kan houden. Ieder mens heeft basisbehoeften die kenmerkend in onderdelen sterker- en minder sterk vertegenwoordigd zijn. Denk hierbij aan:

• Fysieke gezondheid
• Veiligheid
• Persoonlijke groei
• Kennis
• Trotsheid
• Jezelf kunnen zijn

Tijdens mijn therapie gaan we aan de slag met jouw basisbehoeften. Door letterlijk jezelf in de vorm van een poppetje op een plek te zetten, ontdek je waar je staat, maar vooral waarom je daar staat. Je leert in te zien waar je graag naartoe wil en welke obstakels (triggers), jou dit moeilijk maken. Je leert tools om deze weg gemakkelijker te ‘bewandelen’ en zo je doelen te bereiken. Ook leer ik je over verschillende delen die ieder mens heeft:

• Je kinddeel; dit is kenmerkend voor het voelen en uiten van je emoties.
• Je volwassendeel; Dit is de manier waarop je vanuit je ik-vorm in gesprek kunt zijn met anderen op een rustige, duidelijke, vriendelijke, respectvolle manier. Je kunt je eigen wensen, gevoelens en gedachten vertellen en uitleggen.

Wat je ziet, is dat bepaalde delen die sterk aanwezig zijn, ook invloed kunnen hebben op je oordeel naar anderen. Door het zelf te ontdekken, ontstaat er bewustwording en zelfkennis. Vandaaruit kunnen we verder en kun je bijvoorbeeld snel oordelen veranderen.

In mijn blog De taal van je lichaam op je denken en emoties lees je meer informatie over hoe onze gedachten en emoties ook invloed kunnen hebben in interacties met anderen. Oordelen heeft hier ook mee te maken. Deze informatie biedt aanvullende ondersteuning als jij wil leren hoe je minder oordelend kunt zijn.

Voordelen van minder oordelend zijn:

• Je relaties en communicatie met anderen zullen verbeteren; Door minder te oordelen over anderen, ontstaat er ruimte voor meer begrip en compassie. Door open en nieuwsgierig te zijn, bouw je sterkere en diepere relaties op. Je leert de mens achter het gedrag kennen. Oordelen creëert afstand en verdeeldheid. Het zet mensen tegenover elkaar in plaats van naast elkaar. Door minder te oordelen geef je het signaal af dat je de ander accepteert zoals hij is. Dat je ruimte laat voor verschillen. Dat verbindt en versterkt relaties, zowel privé als op het werk.
• Je zult je zelf rustiger en vrijer voelen; Oordelen over anderen kost veel mentale energie. Je bent bezig de ander te analyseren en te labelen. Hierdoor is er minder ruimte om mindful te leven en te genieten. Door minder te oordelen maak je je hoofd leger. Je laat de ander meer in zijn waarde en maakt je minder druk. Wat de ander doet of vindt, raakt je minder direct. Je kunt het makkelijker naast je neerleggen. Dat geeft rust en stabiliteit. Je hebt je energie voor andere, belangrijkere dingen in het leven hard nodig.
• Het maakt je een wijzer mens; Oordelen over anderen komt vaak voort uit onwetendheid en vooroordelen. We denken snel te weten hoe de vork in de steel zit, zonder echt onderzoek te doen. Door minder snel te oordelen, train je jezelf om eerst vragen te stellen en informatie te verzamelen. Je leert door de eerste indruk heen te prikken. Je leert zaken van meerdere kanten te bekijken en meer empathisch naar de ander te kijken. Dat maakt je een wijzer en verstandiger mens.
• Je bent geliefder; Iemand die veel oordeelt kan wantrouwen scheppen. Men houdt deze persoon op een gegeven moment liever uit hun buurt. Oordelen heeft een negatieve lading. Dat voelt niet prettig en veilig. Door minder te oordelen straal je juist openheid, rust en acceptatie uit. Dat zijn hele aantrekkelijke eigenschappen die mensen graag opzoeken. Je wordt iemand bij wie anderen zich op hun gemak voelen. Ze weten dat je niet gelijk over ze zal oordelen, maar eerst zal luisteren en doorvragen. Dat nodigt uit tot openheid en het delen van persoonlijke Je wordt gezien als wijs en betrouwbaar. Iemand met wie je diepgaande gesprekken kunt voeren.
• Het draagt bij aan persoonlijke groei en ontwikkeling; Snelle oordelen staan je eigen groei en ontwikkeling in de weg. Door vast te houden aan je eerste oordeel, sluit je je af voor nieuwe inzichten en perspectieven. Je gaat minder open en onbevangen de wereld in als je jouw bevindingen in hokjes plaatst. Minder oordelen zorgt ervoor dat je buiten je comfortzone durft te gaan en je mening bij te stellen als de feiten daarom vragen. Zo blijf je jezelf uitdagen en vernieuwen.

Conclusie oordelen over anderen, leer hoe je ermee om kunt gaan

Minder oordelen over anderen levert je dus veel voordelen op. Het verbetert je relaties, geeft je meer rust, maakt je wijzer, geliefder en helpt je groeien als mens. Bewust worden van je oordelen en ze los te leren laten is goed mogelijk. Geef de ander en jezelf de ruimte. Wees nieuwsgierig en stel vragen in plaats van aannames te doen. Kies voor verbinding in plaats van afstand.

Heb je vragen of reacties over de info in dit blog?

Geef je reactie in de comments!

Wil je hulp en ondersteuning om te leren minder oordelend naar anderen te zijn?

Neem dan contact met mij op:

Wilmie Hermans- Kwaliteitstherapeut

Info@jezelfvoorop.nl

Tel: 06 836 28 696

www.jezelfvoorop.nl